2020 yılında sırasıyla Denali, Everest gibi testnetleri ve temmuzda da yoğun ilgi gören ICO’sunu başarı ile sonuçlandıran Avalanche platformu eylül ayında mainnete geçti. Bugüne kadar 600’den fazla validatör node kurarak ağa bağlandı ve işlemleri doğrulamaya devam ediyor.
Avalanche takımı node sayısını ve dolayısıyla da desantralizasyonu artırmayı düşünmekte. Bu düşünceden yola çıkarak Avalanche forumunda anket düzenlenip topluluğun fikri alındı. İlk etapta stake edilmesi gereken minimum AVAX miktarını 2000’den aşağı çekmeyi planlayan takım topluluktan da tam olmasa da destek gördü. Node çalıştırmanın da değişik mecralarda farklı seviyelerde olan bir ekonomik maliyeti olduğu düşünülünce takımın Allnodes ile yaptığı anlaşma topluluk tarafından olumlu karşılandı. Google cloud, Amazon web services gibi üst sınıf bulut hizmeti sunucularda oluşan node çalıştırma maliyetleri daha ekonomik VPS’lere yönelmeyi ve hatta evde Raspberry pi 4 ile node kurup çalıştırmayı topluluğa seçenek olarak sundu. Allnodes ile yapılan anlaşma ile hem ekonomik yoldan node işletmek hem de update ve upgrade gibi işlemlerle uğraşma gerekliliğini ortadan kaldırması açısından linux kullanmaktan hoşlanmayanlar için oldukça cazip bir seçenek oldu.
Avalanche platformunun asıl mottosu olan finansın internetini inşaa etmek amacı ile de çalışmaları sürmekte. Henüz 2 aylık mainnet öyküsü olan Avalanche tüm adımlarını sağlam atmak niyetinde. Geçtiğimiz günlerde AvaXwap deneme sürümü topluluğun kullanımına sunuldu. Uniswap benzeri bir DEX olarak göze çarpan AvaXwap üzerinde likidite havuzları oluşturmak, token takası yapmak mümkün olacak. Uniswap’ın kısa sürede DeFi piyasasının zirvesine yerleşmesi ve üzerindeki işlem hacmi düşünüldüğünde AvaXwap’ın önemi ortaya çıkacaktır. Uniswap’ta ERC20 coinlerin takası yapılmakta ve işlemler Ethereum blok zincirinde gerçekleşmekte bu platformun avantajları da dezavantajları da yaşanmaktadır. Deneysel bir takas işlemi için bile Ethereum ağındaki işlem ücretlerinin yüksekliğine bağlı olarak çok yüksek işlem ücret ve komisyonları ödenmekte işlem geç gerçekleşmekte veya o esnada fiyat değişiminden etkilenip askıda kalmaktadır. Bu tarz işlemlerin sonlandırılması için çeşitli yöntemler kullanılmakta (ek ücret ödeme, aynı nonce sırası ile yeni bir işlem girişi yapıp onu gerçekleştirip ötekinin otomatikman iptal olmasını sağlamaya varan) can sıkıcı ve zaman alıcı olmaktadır. Bu tarz sorunların yaşanmadığı, hızlı (1–2 saniyede gerçekleşip sonlanan), çok düşük maliyetli bir swap mekanizmasının DeFi piyasasını çok kısa sürede domine edeceği aşikardır. Şu an için DeFi işlemlerinin çok büyük çoğunluğu Ethereum ağında gerçekleşmektedir. DeFi projelerinin bu ağı kullanması nedeni ile EVM olarak çalışma özelliğine sahip olan Avalanche platformu Etehereum blokzincirinin tüm handikaplarını giderip DeFi’yi zirveye çıkarma kapasitesine sahiptir.
Avalanche’ın yol planında Wall Street şirketlerinin digital dünyaya adım atmalarını sağlamak, hisse senetlerinin tokenizasyonu, 7–24 alım satımlarının platform üzerinden gerçekleştirilmesi, mevcut sistemlerde hantallığa neden olan uzun takas süreleri, maliyeti artıran yüksek komisyonlar gibi faktörlerin etkisinin azaltılması, internet erişimi olan her yerden her an finansal hizmetlere erişim sunulması gibi hedefler bulunmakta. Dünyadaki ekonomik potansiyelin kişilerin ve şirketlerin güvenini sağlama adına yaklaşık yarısı harcanmaktadır (bankalar, finansal kuruluşlar, aracı kurumlar vb). Finansal işlemlerin sağlam ve güvenli bir dijital platforma taşınması ekonomiyi önemli yüklerden kurtarıp büyük oranlarda büyütecektir. Bu yolda Avalanche platformunun ne ölçüde başarı sağlanacağını zaman gösterecek. Ancak bu başarı sadece platformun teknik yeterliliğine bağlı değil önemli oranda kurumları, şirketleri ve son olarak da nihai tüketici olan bireyleri ikna etme gücüne bağlı şekillenecektir. Şu an için mevcut teknolojide bunu sorunsuz biçimde gerçekleştirme kapasitesi kendine özgün altyapısı ile Avalanche platformunda fazlası ile mevcuttur. Yakın gelecekte rakipleri olması da kaçınılmazdır.
Şu an mainnet sonrası Avalanche ağında altıncı update çalışmakta. Yakında takım tarafından duyurulan Apricot yükseltmesi tüm node’lere uygulanacaktır. Çok yakında finansal kuruluşlarla yapılan anlaşmaların açıklanacağı haberi takım tarafından dile getirilmeye başlanmıştır. Mevcut koşullarda Avalanche ağında işlemler ortalama 1–2 saniyede gerçekleşmekte ve sonuçlanmaktadır. Çok düşük (0.001 AVAX) ve sabit bir işlem ücreti kesilmekte ve bu ücret validatörlere verilmeden yakılmaktadır. Bu ücretlerde zamanla bir miktar artış olabilecek ancak mevcut Ethereum ağındaki gibi pahalı transfer ücretleri Avalanche ağında olmayacaktır. Şimdilik transfer ücretlerinin yakılması minimal de olsa deflasyonel etki göstermektedir. Aralık ayının ikinci haftasında AVAX’ların %15’inin kilitleri çözülecek olup piyasada bir hareketlenmeye neden olması da beklenmektedir. Bir miktar satış baskısı olabileceği gibi topluluk içinde genel kanı serbestleşecek coinlerin de büyük oranda delege olması veya yeniden stake edilmesi yönündedir.
Avalanche ağı yeni projelerle kısa sürede önemli mesafe almayı planlamakta olup diğer blok zincirlerine karşı üstün konsensüs mekanizmaları, saniyedeki işlem kapasitesi yüksekliği ve işlemleri kesin sonlandırma hızı, kaynak tüketimindeki ekonomisi, donanım bağımlılığının düşük oluşu, çevreci oluşu gibi önemli alt yapısal avantajları ile finansal projelere ev sahipliği yapmaya kuvvetle aday görünmektedir. Ethereum’un DeFi için açtığı yolu ve önceki iyi ve kötü deneyimleri göz önünde bulundurarak ve ERC20 proje ailesini kucaklayan küresel ölçekte merkeziyetsiz finansı gerekli olduğu her yerde, her zaman ve herkese ulaştırabilen bir sistem geleceğin finans sisteminin temelini oluşturup tarihi bir başarıya imza atabilir.
Referanslar
2. https://forum.avax.network/
