Dijital dünyanın kapıları açılıyor… Avalanche üzerinde yeni yatırım projeleri : Initial Litigation Offerings
Avalanche network mainnet sonrasında hızla projelerini gerçekleştirmeye ve blokzinciri kullanıcılarının hizmetine sunmaya başladı. Geçtiğimiz günlerde AVA Labs CEO’su Emin Gün Sirer’in online bir toplantıda yakında başlayacağını ifade ettiği projelerden ilki gerçekten de kimsenin aklına gelmeyecek bir alandan geldi.
Çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşeceği öngürülen hali hazırda blokzinciri olmadan uygulamada olan bir sistemin blokzinciri üzerine taşınması projesi açıklandı. Bu projede Avalanche ağı üzerinde çıkarılacak bir coin ile yatırımcılardan fon toplanmakta ve bu yatırımlar ile çeşitli davalarda hukuk bürolarına finansman sağlanarak kazanılması olası tazminatlara ortak olunmakta.
Avalanche’ın Initial Litigation Offerings(ILO) olarak adlandırıp duyurusunu yaptığı bu sistem kurumsal kullanıcıların ABD’de daha önceden de kullandığı bir uygulama iken ilk kez Avalanche blokzinciri ile sanal ortama taşınmış olacak (1). Sisteme coin alarak katılan her katılımcı da elinde bulunan coin miktarı nispetinde davanın kazanılması halinde elde edilecek tazminattan kar payı alacak. Mevcut hali ile sistem ABD’de uygulanmakta ve oldukça yüksek getiri sağlayabilmekte. Hatta S&P ve Nasdaq gibi yatırım mecralarının ortalama getirilerinin bile üzerinde getiri sağlayabildiği ifade edilen hukuki finansman sistemi finansal araçların çeşitliliğini artırma ve varlıkların blokzinciri üzerinden dijitalizasyonunda ilerlemeye yol açması açısından da önem taşıyor.
Avalanche tarafından duyurulan ilk ‘ILO’ California eyaletinde Kern County — Apothio LLC arasında gerçekleşecek duruşmada Apthio LLC’yi desteklemek üzere planlanmış (1). Özetle bu davanın konusu California’da yerleşik endüstriyel bir araştırma geliştirme ve üretim firması olan Apthio LLC tarafından işletilen canabidiol yağı üretimi yapılan geniş bir araziye sahip hint keneviri tarlasının (yaklaşık 1 milyar ABD doları değerinde) uyarı ve duyuru yapmadan yasaya uygun olmayan biçimde yerel yetkililerce tahrip edildiği iddiasına dayanmakta. Apthio LLC zararın tazmin edilmesi için dava açmış bulunuyor. Bu davada Roche Cyrulnik Freedman LLP (2) isimli davanın konusu ile ilgili uzman hukuk bürosu tarafından temsil edilmekte. Ava Labs, Roche Cyrulnik Freedman LLP ve Republic Advisory Services ile birlikte türünün ilk örneği olan ILO tokeninin Avalanche blokzinciri üzerinde oluşturup yatırımcılara sunmayı planlamakta. Sistemin çok ilgi çekeceği şimdiden duyuru yapıldığından bu yana uzun uzun tartışılmasından anlaşılmakta.
Bu alanın biraz detayına inmek gerekirse, dava fonlama diğer adları ile yasal finansman veya üçüncü parti dava fonlama olarak da adlandırılmakta olup yasal olarak ABD’de uygulanmakta olan bir durum aslında. Bu uygulamada dava açmak veya hakem vasıtası ile dava talebinde bulunmaya yeterince maddi imkanı olmayan bireylere üçüncü şahısların elde edilecek maddi kazançtan pay karşılığında mali destek sağlamak yolu ile yardım etmesi temeline dayanmakta. ABD’de sıklıkla uygulanan bu durumun dijitalize edilmesi Avalanche ve partnerleri tarafından hayata geçirilecek. ILO’ya yatırım yapanlar kazanma halinde gelire ortak olurken diğer yandan kaybetme riskini de göze alacaklardır. Blokzinciri üzerinde henüz çok yeni olan bu uygulama ile ilgili detayların daha sonra açıklanacağı bildirilmektedir. Her dava için ayrı bir token veya bir hukuk bürosunun baktığı davalar için ortak bir token ile daha uzun soluklu bir iş ortaklığı mı olacağı ilk açıklamalarda henüz net olarak anlaşılmamıştır.
Üçüncü parti dava finansmanı ABD’de ve dünyada giderek yaygınlaşmakta olan bir uygulama olup 2020 yılı sonu ile yaklaşık 10 milyar ABD doları seviyesinde işlem hacmine ulaşmıştır. Sistem genellikle 2 kategoride; ticari ve tüketici bazlı olarak kullanılmaktadır. Ticari davalarda çoğunlukla 10 milyon $ üzeri meblağlarda iş anlaşmazlıkları için açılan davalara taraf olma ile sistem yürümektedir. Sıklıkla karşılaşıldığı bildirilen anlaşmazlıklar arasında kontrat ihlalleri, tekel kanunlarının çiğnenmesi, iş haksızlıkları, fikri mülkiyet hakkı ihlalleri ve ticaret sırrı hırsızlıkları yer almaktadır (3–6).
Tüketici davaları ise bireylerin gördüğü zararların, yaşadığı hasarların tazminine yönelik olup genelde daha ufak meblağlar söz konusu olmaktadır.
Ticari alandaki uygulamalarda farklı kategorilerde işletmeler bu sistemi kullanmaktadır. Büyük ve halka açık trade edilebilen işletmeler (örn; NYSE’de işlem gören Burford Capital, Bentham IMF gibi), ABD merkezli özel fonlar (örn; Parabellum Capital, Longford Capital, Lake Whillans gibi), özel olarak tutulan ABD dışında yerleşik fonlar (örn; Therium), daha küçük ve orta büyüklükte işletme ve fonlar (LexShares, Legalist, Statera gibi) ve tek kişi veya küçük yatırım sermayesi şirketleri ticari alanda yasal finansman işleri yapmaktadır. Bunun dışında çeşitli yatırım fonları ve brokerler de bu alana giderek artan biçimde ilgi göstermekteler (3–6).
Örnek olarak Ava Labs’ın yaptığı açıklamada yukarıdaki finansörlerden biri olan LexShares örneği özelinde şirketin 2014 yılından bu yana toplamda 103 davaya yatırım yaptığı ve sonuçlanan 43 davadan %70’ini kazanarak %52 net gelir sağlamış görünmektedir.
Roche Cyrulnik Freedman LLP ortaklarından Kyle Roche bu sistem vasıtası ile bireyler ve küçük şirketlerin de güçlü şirketlerle benzer hukuki destek alma imkanına kavuştuğunu, ILO ile adalete daha çok erişim sağlanmasına katkıda bulunabileceğini ifade etmekte. Avalanche ve ‘Republic Advisory Services’ bu ILO coininin çıkarılması ve ticaretinin yapılabilmesi için gerekli işlemler üzerinde çalışmaktalar. Bu şekilde Avalanche network’ü bu tip bir yatırımı blokzincirinde ilk kez gerçekleştiren platform olacak. Sistemle dünyanın öbür ucundaki bir yatırımcı blokzinciri üzerinden yatırım yaptığı tazminat davasının desteklediği hukuk bürosu tarafından kazanılması halinde kayda değer gelir elde etme imkanına kavuşacak.
Avalanche’ın bu sistemi ufkumuzu genişleterek bizi gelecekte karşımıza çıkması yüksek ihtimalle olası olan yepyeni projelere hazırlayacaktır. Benzer şekilde örneğin New York’taki bir müzayede evinin düzenlediği sanat eserlerinin satışının gerçekleştiği açık artırmaya blokzinciri üzerinden katılım sağlayıp değerli bir sanat eserini satın almak mümkün olabilecektir. Geleneksel yolla müzayede yerine gitmek, kayıt olmak, orada bir bankada hesap açmak ve para transferi yapmak gibi işlemlere ihtiyaç kalmadan online blokzinciri üzerinden işlemlerin tümü gerçekleştirilebilecektir.
Blokzinciri üzerinden uygulamalar önümüzdeki dönemde hayatımızda her geçen gün daha fazla yer tutacağa benziyor. Avalanche network de bu işlemleri gerçekleştirmek için üstün altyapı özellikleri hızı ekonomikliği ile ideal platform olarak öne çıkmaktadır. Takımın ileri görüşlülüğü ve geleceğin teknolojilerini platform üzerinden sunması da kullanıcılar ve yatırımcılara güven vermektedir.
Referanslar
4. Roy Strom and Ben Hancock, Litigation Funders Face Their Hardest Sell: Big Law, The American Lawyer (June 28, 2018), available at https://www.law.com/americanlawyer/2018/06/28/litigation-funders-face-their-hardest-sell-big-law.
5. Ben Hancock, Who Rules the World of Litigation Funding?, The American Lawyer (Mar. 30, 2017), available at www.nationallawjournal.com/supremecourtbrief/id=1202782561037/Who-Rules-the-World-
of-Litigation-Funding?mcode=1202615549854&curindex=8&slreturn=20170916103347.
